زماني كه به كودك غذاهاي متنوع مناسب سنش داده شود، ديگر نيازي به خوراندن قطرهها و داروهاي ويتامين نيست. تمام مواد غذايي در هرم غذايي دستهبندي ميشود كه داراي املاح و مواد مورد نياز بدن است.مثلا وقتي صبح كودك كره، زرده تخممرغ و شير مصرف كند و زماني كه در وعده ظهر از خورشهاي مختلف همراه سبزيجات و لبنيات يا كبابهاي مختلف مصرف كند ديگر نيازي به دادن ويتامين نيست.
متاسفانه به دليل بيتوجهي به همين توصيههاي ساده كه مفهوم آن مصرف انواع غذاها با تعادل و تناسب بر اساس سن و وزن كودك است پيوسته شاهد مراجعه كودكاني به مطب هستيم كه دو تا سهبرابر وزن طبيعي و استاندارد خود، اضافهوزن پيدا كرده و اين مسئله موجب نگراني والدين و پزشكان ميشود. پدرها و مادرها از روي دلسوزي اقدام به تهيه انواع ويتامينها و شربتهاي مولتيويتامين و خونساز داخلي و خارجي با قيمتهاي بسيار بالا ميكنند غافل از اينكه همين غذاهاي روزانه و تغذيه طبيعي و سالم قادر است نياز روزانه كودكان را برطرف سازد. وسواس به قدري رسيده كه علاوه بر شير كافي كه مادر به نوزاد یا كودك خود ميدهد باز هم به داروخانه مراجعه كرده و شير خشك تهيه ميكند كه مبادا كودكش گرسنه باشد که اين مسئله موجب چاقيهاي مفرط كودكان در سنين پايين شده و بيشك ضرر اين اقدامات بسيار بيشتر از سود آن است. بچهاي كه در زمان تولد 3 كيلوگرم بوده، در 5 ماهگي بايد 6 كيلوگرم باشد با اين اقدامات نابجا تا 10 كيلوگرم و حتي بيشتر اضافهوزن پيدا ميكند و در آينده دچار بيماريهاي مختلفي از جمله ديابت و امراض قلبي ميشود. تازه اگر دچار بيماري اسهال شود به دلیل چاقي مفرط است و اگر تمام بدنش را بگرديم جايي براي پيدا كردن رگ بابت تزريق سرم پيدا نميكنيم.
پیشنهادهای سرآشپز برای نـوزادان!
پيشنهاد ویژه و به قول معروف پیشنهاد سرآشپز براي روزهاي ورود به ماه هفتم «فرني» است.
فرني چطور درست ميشود؟
2 قاشق آرد برنج، نصف قاشق شكر و 120 سيسي شير پاستوريزه با كمي حرارت به شكلي كه از شير مادر كمي غليظتر باشد. غذايي كه كمكي محسوب شده و نوزاد بايد تنها يك قاشق آن را تازه بعد از آنكه از شير مادر سير شد، نوشجان كند. اين رژيم غذايي را فرداي آن روز در 2 وعده ظهر و عصر، روز سوم ظهر، عصر و شب، روز چهارم صبح، ظهر، عصر و شب و هر بار يك قاشق بايد براي نوزاد تكرار شود. آن وقت شرايط براي افزايش حجم و تعداد قاشقهاي غذاي كمكي براي روزهاي آينده نوزاد فراهم ميشود. اين كار را تا زماني كه در هر وعده بتواند 3 قاشق فرني بخورد، ادامه دهيد. بعد از اين بايد به فكر تنوع در ذائقه باشيم. حريره بادام غذايي خوب و مغذي است كه بايد توسط مادر براي نوزاد در روزهاي پيشرو آماده و آرامآرام معده او با اين غذا آشنا شود.
کدام غذاها ممنوع است؟
4 چيز را تا يكسالگي نبايد به كودك داد؛ نمك، عسل، سفيده تخممرغ و اسفناج. در ماه دوم از 6 ماهه دوم يا بهتر بگوييم ماه هشتم تولد نوزاد علاوه بر دادن فرني، حريره بادام و سوپ ميتوان زرده تخممرغ را به منوي غذاي نوزاد هم اضافه كرد.
دستور تهيه زرده تخممرغ:
تخممرغ را تا حدي كه زرده آن سفت شود، آبپز ميكنيم. به اندازه يك نخود جدا كرده و با مقداري آب مخلوط میکنیم و آهسته به نوزاد ميدهيم تا نوشجان كند. اين مقدار را هر روز به اندازه يك قاشق یا به اندازه يك نخود اضافه كرده كه تا پايان هفته به يك زرده كامل برسد. حالا نوبت به سوپ نخودفرنگي ميرسد كه من جزئيات آن را در سايت اختصاصيام درج كردهام. سوپ رشتهفرنگي شامل 9ماده غذايي، سوپ ماش، حليم گوشت و برنج، پوره سيبزميني، پوره هويج، پوره كدوحلوايي و انواع آبميوهها به جز آب كيوي، خربزه، آلبالو، گيلاس و انواع توت از جمله توتفرنگي براي ماه هشتم تولد نوزاد توصيه ميشود كه در وعدههاي كمحجم ولي متفاوت و متنوع تغذيه شود.
پس کی قندداغ بدهیم؟
در مجموع هيچوقت به مادران و پدران توصيه نكردم و اجازه هم نميدهم كه آبقند، نباتداغ و امثال اين نوشيدنيها را به كودك و نوزاد خود بدهند. در سايت من غذاهاي سنين مختلف براساس دستور پخت و مصرف تا 18سالگي درج شده كه هموطنان ميتوانند آن را مطالعه كنند. (از تولد تا 18سالگي)
ترفندهای خوراندن آهن به بچه!تا 2سالگي بچهها بايد آهن بخورند علاوه بر مولتيويتامين و ويتامين A و D. قطره آهن را بايد بين 2وعده غذايي بخورند؛ يعني حداقل نيمساعت قبل و بعد از شير خوردن (غذاخوردن) نبايد قطره آهن بخورند. براي جلوگيري از سياه شدن دندانها بايد قطره عقب زبان (دهان) ريخته شود و با خوراندن مقداري آب و پاك كردن دندانها با پارچه خيس ميتوان از تغيير رنگ دندانها كاست. در خارج از كشور بر اساس نوع مواد غذايي و شيرهاي غني شده با ويتامينهاي ديگر مانند كشورمان قطرههاي ويتامين A و D را با هم مصرف نميكنند و در بيشتر كشورهاي اروپايي فقط قطره ويتامين D توصيه ميشود اما در كتابهاي مرجع پزشكي توصيه شده كه قطره A و D با هم مصرف شود. بعد از 2سالگي ديگر احتياجي به ويتامين نيست مگر آنكه بررسي شده و معلوم شود كه بدن كودك به ويتامين خاصي احتياج دارد (طي آزمايش خون يا بررسي نرمي استخوانها).