اگر نوزاد شما زودتر از موعد به دنیا آمده است، شما باید در قبال او خیلی صبور باشید و شب‌های متعددی انتظار شب بیداری را داشته باشید. معده نوزاد در این دوران بسیار کوچک است و شما باید در روزهای اول به دفعات متعدد اما هر بار به میزان کم به او شیر بدهید.
واقعیت این است که شما نباید انتظار ایجاد یک برنامه منظم را برای نوزادی که زودتر از موعد متولد شده است داشته باشید، زیرا او باید تا جاییکه میتواند بخورد و بخوابد تا بتواند خود را تقویت کند.
نوزادان نارس (تولد زودهنگام)
وقتی كه نوزادی در مدت زمان كمتر از 37 هفتگی بارداری (حدود 3 هفته زودتر) متولد می‌شود به او نارس می‌گویند. به‌طور كلی نوزادان در یكی از این سه حالت تولد، به دنیا می‌آیند:
– نوزادانی كه زود هنگام به دنیا می‌آیند (كمتر از 37 هفته)
– نوزادانی كه به موقع به دنیا می‌آیند (42-37 هفته)
– نوزادانی كه بعد از این مدت به دنیا می‌آیند (بعد از 42 هفته)
وجود برخی مسائل و مشكلات خاص میتواند زمینه بروز این مورد را به وجود آورد مثلا دیابت و ناراحتی قلبی در مادر اما هنوز هم نمی‌توان از دلایل زایمان زود هنگام با قاطعیت سخن گفت اما معمولا مادرانی كه نوزادان دوقلو و بیشتر به دنیا می‌آورند با این مشكل نیز مواجه می‌شوند.
مشكلات متفاوت دوران بارداری كه باعث زایمان زودرس می‌شوند
– رحم بسیار ضعیف كه خیلی زود باز می‌شود.
– سابقه خانوادگی از زایمان زودرس
– عفونت (در دستگاه مجاری ادراری و لایه مكونیومی)
– تغذیه بسیار بد و نامناسب در طول دوران بارداری
– سن مادر (مادران جوان‌تر از 16 سال و بزرگتر از 35 سال)
– استفاده از دخانیات، كوكائین و…
– پری‌اكلامپسی (فشارخون بسیار بالا و وجود پروتئین در ادرار كه از هفته بیستم ثبت شده است).
– پاره شدن زودهنگام كیسه آب
– وضعیت اقتصادی – اجتماعی بسیار ضعیف
مشكلات نوزاد نارس
– كم‌خونی
– خونریزی مغزی و آسیب‌دیدگی ماده سفیدرنگ مغز
– عفونت
– مشكلات تنفسی به دلیل ریه‌های نابالغ و خونریزی ریه‌ها
– التهاب شدید در روده‌ها
– علائم ظاهری نوزادان نارس
– تنفس نامنظم
– موهای بیشتر بدن
– چربی كمتر در بدن
– حجم كمتر عضلات و ماهیچه‌ها و فعالیت كمتر اعضاء بدن در طول شبانه‌روز
– برخی مشكلات مثل توانایی كمتر در مكیدن و نفس كشیدن
– گوش‌های بسیار نرم و انعطاف‌پذیر
– پوست نازك و بسیار نرم كه معمولا رگ‌های خونی زیر آن پیداست
– كیسه بیضه بسیار كوچك و نرم در پسرها
مشكلات مربوط به كنترل دما
نوزادان نارس به سرعت دمای بدنشان افت می‌كند چرا كه ذخیره چربی بسیار اندكی در بدن دارند. در چنین مواقعی ممكن است نوزاد دچار مشكل تنفسی شود و یا حتی قندخونش افت كند. بعد از آنكه نوزاد را به خانه می‌آورید بهتر است كه محیط خانه را گرم‌تر نگاه دارید.
مشكلات خونی
كم‌خونی از جمله مشكلاتی است كه ممكن است برای این نوزادان به وجود آید چرا كه بدن نمی‌تواند گلبول قرمز كافی تولید كند به همین دلیل پوست این نوزادان و حتی چشم‌هایشان زرد است چرا كه سلول‌های قرمز خون‌شان حاوی رنگدانه‌های زرد بیشتری هستند.
مشكلات اصلی مربوط به تولد زود هنگام نوزادان
مشكلات تنفسی: به دلیل آنكه دستگاه تنفسی نوزاد به اندازه كافی رشد نكرده است، نوزاد دچار مشكلات تنفسی می‌شود. مشكلات تنفسی نوزاد بعد از مدتی برطرف می‌شوند.
مشكلات قلبی: فشارخون پایین و اشكالات عروقی از عوارض زایمان زود هنگام هستند. این نوع از نارسایی‌های قلبی خود به خود برطرف می‌شوند و معمولا مورد درمان قرار نمی‌گیرند.
مشكلات مغزی: نوزادانی كه در كمتر از 28 هفتگی به دنیا می‌آیند در معرض خطر خونریزی مغزی هستند. خونریزی‌های شدید باعث تجمع مایع در مغز و هیدرو سفالی می‌شوند گاهی اوقات نوزاد نیاز به عمل جراحی مغز خواهد داشت.
مشكلات مربوط به دستگاه ایمنی بدن
عدم رشد كافی و مناسب سیستم دفاعی باعث بروز برخی عفونت‌ها در آنها می‌شود بنابراین با وجود هرگونه علائم مشكوكی حتی اگر نوزاد تب نداشته باشد، باید تمام موارد كنترل شود به این نوزادان آنتی‌بیوتیك داده می‌شود تا علائم عفونت از بین بروند. در مورد اغلب نوزادان نارس این مشكلات بعد از مدتی و در دوران كودكی رفع می‌شود ولی ممكن است برخی از مشكلات تا بزرگسالی نیز ادامه یابند.
وقتی كه نوزاد از بیمارستان مرخص شده و به خانه می‌آید میتواند به راحتی نفس بكشد، دمای بدنش را ثابت نگاه دارد، از سینه مادر و یا شیشه شیر تغذیه كند و به طور ثابت وزن بگیرد اما توجه داشته باشید كه هرگز نباید مراقبت و توجه خود را از نوزادتان كم كنید و از درمان‌های بعدی، صرفنظر كنید.
من برای کمک چه کاری می‌توانم انجام دهم؟
نوزادانی که پیش از هفته 37 متولد می‌شوند، به حمایت و محبت زیادی نیاز دارند. به همین دلیل اینکه شما و همسرتان با نوزاد نزدیک باشید و او را در آغوش بگیرید از اهمیت زیادی برخوردار است. برخی بیمارستان‌ها امروزه روش نگهداری «کانگورو» را پیشنهاد می‌کنند.
در این روش شما یا همسرتان نوزادتان را بدون اینکه لباسی بر تن داشته باشد در لباس خود قرار می‌دهید و او را به سینه خود می‌چسبانید. برای دریافت جزئیات بیشتر با پزشک فرزندتان در این رابطه مشورت کنید. صحبت کردن و زدن ضربات آرام به شکم در دوران بارداری باعث می‌شود نوزاد پس از تولد صدای شما را بیشتر بشناسد و با شما احساس نزدیکی بیشتری کند. برای شیر دادن کودکان نارس باید از متخصصان بیمارستان کمک بگیرید.
شیر دادن از طرفی برای رشد و تقویت نوزادان نارس اهمیت بسیاری دارد، از طرف دیگر به نزدیک شدن مادر و نوزاد کمک زیادی می‌کند. قنداق کردن نوزاد شاید از این جهت که راحتی رحم مادر را برای نوزاد تداعی می‌کند باعث شود او راحت‌تر بخوابد. واقعیت این است که نوزاد باید بیشتر اوقات را خواب باشد، اما زود به زود برای خوردن شیر بیدار خواهد شد.
با بزرگتر شدن نوزاد شما می‌توانید در فکر ایجاد یک برنامه منظم باشید اما در حال حاضر تنها به راحتی و نیازهای او توجه کنید.
تولد نوزاد زودتر از موعد مقرر ممکن است یک شوک بزرگ باشد، و نگهداری از این نوزاد در ماه‌های اولیه احتمالا از آنچه شما تصور می‌کردید بسیار مشکل‌تر خواهد بود، خصوصا اگر نوزاد را در بخش مراقبت‌های ویژه نگهداری کنند. اما خبر خوب این است که حتی اگر فرزند شما نارس است، شما همچنان می‌توانید بسیاری از کارهایی را که برای آنها برنامه ریزی کرده بودید انجام دهید، از جمله شیر دادن به نوزاد.
شیر مادر برای نوزاد شما بسیار مفید است زیرا از طریق پادتن‌های موجود در بدن خود شما، او را در برابر میکروب‌ها و بیماری‌ها محافظت می‌کند. همچنین تحمل و هضم این شیر از تحمل شیر خشک برای نوزاد راحت‌تر است و تمام مواد مغذی لازم برای رشد او را فراهم می‌کند. شیر مادر برای نوزادان نارس ارزشمند‌تر است زیرا سیستم ایمنی آنها ضعیف‌تر از نوزادان معمولی است.
این شیر میتواند عملکرد دفاعی بدن نوزادان نارس را در برابر بیماری‌ها تقویت کند و در ماه‌های اولیه سرعت رشد آنها را افزایش دهد. اگر فرزند شما خیلی زود به دنیا آمده است، شاید او نتواند به طور مستقیم از سینه شما شیر بخورد، در نتیجه باید در روزهای اول از طریق قطره چکان به او شیر بدهید.
نوزادان خیلی کوچک معمولا مشکل تنفسی هم دارند. پس از مدتی که نوزاد بزرگتر شد، شما می‌توانید از طریق لوله‌های مخصوص شیردهی، با کمک متخصصان به او شیر دهید. اینکار علاوه بر اینکه نوزاد را از شیر شما محروم نمی کند، باعث می‌شود رابطه نزدیک شما با فرزندتان نیز حفظ شود.
